แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1
รายวิชา
งานไฟฟ้า 2 รหัสวิชา ง 20232 กลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี
โรงเรียนประสาทรัฐประชากิจ ระดับชั้นมัธยม
ศึกษาปีที่ 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2555
สาระที่ 1
หน่วยที่ 1 เรื่อง ความรู้เบื้องต้นของงานไฟฟ้า เวลา
6.00 ชั่วโมง
มาตรฐานที่
ง 1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงานทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม
และลักษณะนิสัยในการทำงาน
มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน
ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว
......................................................................................................................................................
แนวความคิดหลัก
งานช่างไฟฟ้าเป็นงานที่ทุกคนสามารถทำได้ด้วยตนเอง และเป็นงานที่ใช้ในชีวิตประจำวัน งานช่างไฟฟ้าส่วนใหญ่จะเป็นงานเกี่ยวกับ การซ่อม
การปรับปรุง
และการแก้ไขวัสดุอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน ซึ่งการมีความรู้ทางด้านงานช่างไฟฟ้านั้น จะช่วยแก้ปัญหาและลดค่าใช้จ่ายภายในครอบครัวได้
ตัวชี้วัด
วิเคราะห์ขั้นตอนการทำงานตามกระบวนการทำงาน
( ง 1.1 ม.1/1)
ผลการเรียนที่คาดหวัง
1.
บอกความสำคัญและคุณค่าของงานที่เกี่ยวข้องกับงานไฟฟ้าได้
2.
สามารถแยกประเภทของงานไฟฟ้าที่ใช้ภายในบ้านได้
จุดประสงค์การเรียนรู้
·
ด้านความรู้ มีความรู้ความเข้าใจถึงความสำคัญและคุณค่าของงานที่เกี่ยวข้องกับงานไฟฟ้าพร้อมสามารถแยกประเภทของไฟฟ้า
·
ด้านทักษะกระบวนการ กระบวนการความรู้ความเข้าใจ
·
ด้านเจตคติ เห็นความสำคัญของการเรียนรู้เรื่อง
ทักษะเบื้องต้นของงานไฟฟ้า
สาระสำคัญ
งานไฟฟ้าเป็นงานที่มีความเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของเรานั้น ต้องใช้ไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงานสำคัญในการดำเนินชีวิต และทันสมัยของยุคการเปลี่ยนแปลงให้ทันสมัยกับเทคโนโลยี
แต่ก็มีคนเพียงไม่มากนักที่จะให้ความสนใจหรือเข้าใจในเรื่องไฟฟ้า และวงจรไฟฟ้าที่ใช้กันอยู่ภายในบ้าน ทั้งนี้อาจเป็นเพราะว่าเมื่อพูดถึงไฟฟ้าแล้ว เราจะเกิดความรู้สึกว่าเป็นเรื่องลึกลับซับซ้อนและอันตราย ต้องอาศัยผู้มีความรู้ความชำนาญเท่านั้นจึงจะหยิบจับหรือทำได้
แต่หากว่าเรารู้จักหลักการ และมีความเข้าใจเพียงพอ สิ่งเหล่านี้นับว่าเป็นสิ่งจำเป็นมากในการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน
เนื้อหาสาระ
สาระสำคัญ
และหลักการสร้างสรรค์ของงานไฟฟ้า
1.
ความหมายและความสำคัญ
ช่าง หมายถึง
ผู้ชำนาญในการฝีมือ หรือศิลปะอย่างใดอย่างหนึ่ง
งานช่าง หมายถึง
การทำงานของช่าง
หรือสิ่งที่เกิดจากการทำงานของช่าง
ช่างที่ดีนอกจากจะมีความรู้ในงานของตนแล้ว
ยังต้องมีฝีมือหรือศิลปะในการทำงานด้วยความรู้เกี่ยวกับงานช่างอาจจะได้จากการบอกเล่าสืบต่อกันมา หรือจากการศึกษาเล่าเรียนทั้งทางตรงและทางอ้อม ประสบการณ์ในการทำงานของช่าง นอกจากจะสร้างเสริมความรู้ของช่างแล้ว ยังช่วยให้มีความชำนาญในฝีมือการทำงาน และการแสดงความสามารถทางศิลปะอีกด้วย งานช่างจึงมีหลายระดับ เริ่มจากระดับเบื้องต้น ซึ่งเป็นระดับของช่างธรรมดาสามัญทั่วไป แล้วจึงเป็นงานช่างในระดับที่สูงยิ่งขึ้น
2.
ประโยชน์ของงานช่าง
ประโยชน์โดยตรง ที่เห็นได้ชัดเจนจากการมีความรู้เรื่องงานช่างไฟฟ้าก็คือ
การประหยัดทั้งค่าใช้จ่ายที่จะต้องจ้างช่างอาชีพแล้วยังประหยัดเวลา ไม่ต้องเสียเวลารอคอยกว่าจะหาช่างอาชีพได้ หรือแม้จะต้องว่าจ้างช่างอาชีพก็สามารถตรวจควบคุมดูแลการทำงาน ผลงาน
ไม่ให้ช่างเอารัดเอาเปรียบได้
ประโยชน์โดยอ้อม เช่น การใช้เวลาว่างเป็นประโยชน์ การซ่อมหรือสร้างสิ่งของเครื่องใช้ไฟฟ้า ก่อให้เกิดความเพลิดเพลิน สนุกสนานในการทำงานเช่นเดียวกับการทำงานอดิเรกอื่นๆ นอกจากนั้นจากผลของการทำงาน ยังทำให้เกิดความรู้ความชำนาญ สามารถพัฒนาตนเองไปสู่ช่างอาชีพได้ แม้ไม่ต้องทำเป็นอาชีพโดยตรง ก็อาจทำเป็นอาชีพเสริม เพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัวได้เป็นอย่างดี
ลักษณะของงานไฟฟ้า
สภาพความเจริญของโลกปัจจุบัน มีผลทำให้การดำเนินชีวิตประจำวันของมนุษย์ต้องเกี่ยวข้องกับของใช้ที่เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เพราะเครื่องใช้ไฟฟ้าให้ทั้งความสะดวก ความสุขสบาย
และทำให้มาตรฐานการดำเนินชีวิตของมนุษย์ดีขึ้น อย่างไรก็ตามสิ่งที่มีคุณประโยชน์เหล่านี้ หากใช้ไม่เป็น
ใช้ไม่ถูกต้อง ก็ย่อมมีโทษเช่นกัน การใช้จึงต้องคำนึงถึงเรื่อง ความปลอดภัย
ความประหยัด
และมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน
งานไฟฟ้า
เป็นงานที่ต้องใช้ความรู้
ทักษะและประสบการณ์
ในการนำเอาพลังงานไฟฟ้ามาใช้ในรูปแบบของพลังงานแสงสว่าง พลังงานความร้อนและพลังงานกล งานไฟฟ้าในงานช่างไฟฟ้า สามารถปฏิบัติได้ทั้งชายและหญิง
เพราะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน ซึ่งจะต้องรู้จักเครื่องมือเครื่องใช้ วิธีใช้
และการเก็บบำรุงรักษา
ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์
สามารถจัดหาและนำมาใช้ได้อย่างประหยัดและปลอดภัย
ประเภทของงานไฟฟ้า
ไฟฟ้า
เป็นพลังงานชนิดหนึ่งที่เป็นส่วนประกอบในวัตถุธาตุทุกชนิดตามข้อพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์
ย่อมเป็นที่ทราบกันแล้วว่าวัตถุธาตุชนิดต่างๆ ที่มีอยู่ในโลกประกอบด้วยอนุภาคเล็กๆ เรียกว่า
“ อะตอม “
ในแต่ละอะตอมนั้นยังประกอยด้วย โปรตรอน
นิวตรอน และ อิเล็กตรอน
อยู่มากมาย สำหรับโปรตอนกับนิวตรอนนั้นอยู่นิ่งไม่เคลื่อนที่
ส่วนอิเล็กตรอนสามารถที่จะเคลื่อนที่จากอะตอมหนึ่งไปยังอีกอะตอมหนึ่งได้
การเคลื่อนที่จากอะตอมหนึ่งไปยังอีกอะตอมหนึ่งของอิเล็กตรอนนี้เอง คือสิ่งที่เราเรียกว่า กระแสไฟฟ้า
ไฟฟ้าทำงานอย่างไร
คุณสมบัติที่สำคัญของไฟฟ้าก็คือ สามารถเคลื่อนไหลไปได้โดยอาศัย “ ตัวนำไฟฟ้า
“ ซึ่งเรามักเรียกปรากฏการณ์ไหลของไฟฟ้าว่า “ กระแสไฟฟ้า “
โดยการไหลของกระแสไฟฟ้านั้น
จะไหลติดต่อกันจนครบวงจร
โดยเริ่มจากแหล่งจ่ายไฟฟ้าผ่านตัวนำเข้าสู่โหลดหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าและไหลกลับมายังแหล่งจ่ายไฟฟ้าตัวเดิมอีกครั้ง เรียกว่า “ ครบวงจร “
แต่ถ้ามีการตัดทางเดินของกระแสไฟฟ้าด้วยการให้ตัวนำไฟฟ้าขาดออกจากกัน ก็จะทำให้ไม่ครบวงจร
ซึ่งการทำงานของสวิตช์ไฟฟ้าที่เราใช้กันอยู่ก็ใช้วิธีเดียวกันนี้
ดังนั้นหากเราสัมผัสกับวงจรเพียงด้านใดด้านหนึ่งโดยไม่ทำให้กระแสครบวงจร ไฟฟ้าก็ไม่อาจทำอันตรายเราได้ แต่อย่างไรก็ตาม ไฟฟ้าอาจไหลผ่านทางอื่นได้ ทำให้เราเป็นอันตราย
ดังนั้นเมื่อไม่มั่นใจก็ไม่ควรสัมผัสส่วนที่มีไฟฟ้า
จำแนกประเภทของไฟฟ้า
กระแสไฟฟ้า (Electrical Current )
เกิดจากการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอนจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งภายในตัวนำไฟฟ้า
ซึ่งการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอนเกิดจากการนำวัตถุที่มีประจุไฟฟ้าต่างกันมาวางใกล้กันทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอน
ชนิดของกระแสไฟฟ้า
ไฟฟ้ากระแสตรง
ใช้อักษรย่อว่า D.C.
เป็นไฟฟ้าที่มีทิศทางการไหลไปทางเดียวตลอดการไหลของไฟฟ้ากระแสตรงชนิดนี้ที่เรารู้จัก
เช่น ถ่านไฟฉาย ไดนาโม ดีซี แบตเตอรี่ เป็นต้น
ประโยชน์ของไฟฟ้ากระแสตรง
1.
ใช้ในงานโลหะ เช่น การชุบโลหะ การเชื่อมโลหะ
2.
ใช้ในการประจุกระแสไฟฟ้าเข้าแบตเตอรี่
เช่น แบตเตอรี่รถยนต์
3.
ใช้ในวงจรอิเล็กโทรนิกส์ เช่น
เครื่องคอมพิวเตอร์
4.
ใช้สำหรับไฟฟ้านำทาง เช่นไฟฉาย
5.
ใช้ในการทดลองเคมี
ไฟฟ้ากระแสสลับ
ใช้อักษรย่อว่า A.C. เป็นไฟฟ้าที่มีการไหลกลับไปกลับมาตลอดเวลา
ทั้งขนาดของกระแสและแรงดันไม่คงที่
เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ
ประโยชน์ของไฟฟ้ากระแสสลับ
1.
ใช้กับระบบแสงสว่างได้ดี
2.
ประหยัดและผลิตได้ง่าย
3.
ใช้กับตู้เชื่อมหรือเครื่องเชื่อม
4.
เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องการกำลังมากๆ
5.
ใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าได้เกือบทุกชนิด
ระบบของกระแสไฟฟ้า
ระบบของกระแสไฟฟ้า
คือ ระบบการส่งกระแสไฟฟ้า จากโรงไฟฟ้าออกไปใช้งานตามอาคารโรงฝึกงาน หรือ
ตามบ้านเรือน ได้แก่
1.
ระบบไฟฟ้า 1 เฟส คือ
ระบบไฟฟ้าที่มีสาย 2 เส้น คือ สายเส้นที่มีไฟหนึ่งเส้นเรียกว่า สายเส้นเฟสหรือเส้นไฟ เขียนแทนตัวอักษรย่อว่า L หรือ P และอีกเส้นที่เหลือไม่มีไฟเรียกว่า สายนิวทรัล ( Neutral ) หรือสายศูนย์
เขียนแทนด้วยอักษรย่อว่า N
ทดสอบได้โดยใช้ไขควงวัดไฟ เมื่อใช้ไขควงวัดไฟแตะสายเส้นเฟส
หรือเส้นไฟ
หลอดไฟเรืองแสงที่ภายในไขควงจะติด
สำหรับสายนิวทรัลจะไม่ติด
ไฟฟ้าที่จ่ายให้บ้านอยู่อาศัยทั่วไปเป็นแบบ 1
เฟส แรงดัน 220
โวลท์
ใช้สำหรับบ้านอยู่อาศัยทั่วไปที่มีการใช้ไฟฟ้าไม่มากนัก
2.
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส เป็นระบบที่มีสายเส้นไฟจำนวน
3 เส้น และมีสายนิวทรัลเพิ่มขึ้นมาอีก หนึ่งเส้น จึงมีสายรวม
4 เส้น ระบบ
3 เฟส สามารถต่อใช้งานเป็นระบบ 1
เฟสได้ โดย
การต่อจากเฟสใดเฟสหนึ่งและสายนิวทรัลอีกหนึ่งเส้น แรงดันไฟฟ้าระหว่างสายเฟสเส้นใด
เส้นหนึ่งกับสายนิวทรัลมีค่า 220 โวลท์
และแรงดันระหว่างสายเส้นเฟสด้วยกันมีค่า
380 โวลท์
ระบบนี้จึงเรียกว่าระบบ 3 เฟส
4 สาย 220/380 โวลท์
ระบบนี้มีข้อดี คือ
สามารถจ่ายกำลังไฟฟ้าได้มากกว่าระบบ
1 เฟสถึง 3 เท่า
จึงเหมาะกับสถานที่ที่ต้องการใช้ไฟมาก ๆ
เช่น อาคารพาณิชย์ โรงงานอุตสาหกรรมขนาดเล็ก เป็นต้น
สถานที่ที่มีความต้องการใช้ไฟ ฟ้าสูงขึ้นไปอีกก็จะต้องใช้ไฟฟ้าเป็นระบบแรงสูง ซึ่งผู้ใช้ไฟฟ้าต้องติดตั้งหม้อแปลงเองเพื่อ
ปรับแรงดันให้ได้ตามที่ต้องการใช้งาน
กิจกรรมจัดการเรียนรู้
ชั่วโมงที่ 1-2
ก.
ขั้นสร้างความสนใจ / ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
·
อธิบายถึงความสำคัญของไฟฟ้าที่มีใช้กับการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน คุณค่า
การเรียนรู้ถึงบทบาทความสำคัญของไฟฟ้าที่ใช้กับอุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน
ข.
ขั้นการเรียนการสอน
·
แจ้งสาระสำคัญของเนื้อเรื่อง ผลการเรียนที่คาดหวัง จุดประสงค์การเรียนรู้
·
อธิบายสาระสำคัญ และหลักการสร้างสรรค์งานไฟฟ้า
ค.
ขั้นสรุป
·
ครูสรุปเนื้อหาความสำคัญของไฟฟ้าและการนำไปใช้กับชีวิตประจำวัน
ชั่วโมงที่ 3-4
ก. ขั้นสร้างความสนใจ
/ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
·
ทบทวนเนื้อหาจากชั่วโมงที่ 1-2
ข.
ขั้นการเรียนการสอน
·
อธิบายประเภทของงานไฟฟ้า
พร้อมทั้งการจ่ายกระแสไฟฟ้าขององค์การไฟฟ้าฯ จากสถานีไฟฟ้า
ค.
ขั้นสรุป
·
ทดสอบระหว่างการเรียนรู้
ชั่วโมงที่ 5-6
ก. ขั้นสร้างความสนใจ
/ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
·
อธิบายทบทวนเนื้อหาจากการเรียนรู้เรื่อง
ทักษะเบื้องต้นเกี่ยวกับงานไฟฟ้า
ข.
ขั้นการเรียนการสอน
·
นักเรียนทำแบบทดสอบหลังการเรียนรู้
10 ข้อ
·
ครูตรวจ เฉลย
อธิบาย สรุปคะแนน
ค.
ขั้นสรุป
·
บอกคะแนนของแต่ละคน
·
เสริมแรงด้วยการชื่นชม ยกย่อง
ชมเชย แต่ละคน
ภาระงานของนักเรียน
1.
แบบทดสอบระหว่างการเรียนรู้และหลังการเรียนรู้
การวัดผลและประเมินผล
1.
วิธีการวัดผล
- ตรวจแบบทดสอบระหว่างการเรียนรู้และหลังการเรียนรู้
2.
เครื่องมือในการวัดผลและประเมินผล
- แบบทดสอบระหว่างการเรียนรู้และหลังการเรียนรู้
3.
เกณฑ์ในการวัดผลและประเมินผล
- แบบทดสอบระหว่างการเรียนรู้และหลังการเรียนรู้
9
– 10 คะแนน ดีมาก
7
– 8 คะแนน ดี
5
– 6 คะแนน พอใช้
0
– 4 คะแนน ปรับปรุง
สื่อการเรียนการสอน / แหล่งเรียนรู้
1. สื่อการเรียนรู้รายวิชา งานไฟฟ้า 2
2. แบตเตอรี่
3. ระบบไฟฟ้าของโรงเรียน
และบ้านของนักเรียน
ลงชื่อ ผู้สอน
(
นายเรวัตร
เจียมฉวี )
……./………./…….
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น